Sanskrit subhashita on Trees

परोपकाराय फलन्ति वृक्षाः परोपकाराय वहन्ति नद्यः ।
परोपकाराय दुहन्ति गावः परोपकारार्थमिदं शरीरम् ॥


 परोपकारः  =  assistance to others
 फलन्ति  =  give fruits (plural)
 वृक्षाः  =  trees
 वहन्ति  =  flow (plural)
 नद्यः  =  rivers
 दुहन्ति  =  give milk (plural)
 गावः  =  cows
 इदम्  =  this
 शरीरम्  =  body
Trees give fruits to assist others. Rivers flow to help others.
Cows produce milk to feed others. In the same way, our own human
body should also be employed for the assistance of others.


एकेनापि सुवृक्षेण पुष्पितेना सुगन्धिना ।
वासितं तद् वनं सर्वं सुप्त्रेण कुलं यथा ॥

सन्धि विग्रह
एकेन अपि सुवृक्षेण पुष्पितेना सुगन्धिना ।
वासितं तद् वनं सर्वं सुप्त्रेण कुलं यथा ॥


shabdArtha
     अपि  =  also
     वॄक्ष  =  tree
     पुष्पित  =  one that has flowered
     सुगन्धिं  =  one that has a nice fragrance
     वासित  =  made fragrant
     वन  =  forest
     सुपुत्र  =  good son
     कुल  =  family
     यथा  =  As
bhAvArtha
Even by one good tree that has flowered and has a nice fragrance, the
whole forest is made fragrant, just as a whole fmaily is benefitted by one
good son.


न दुर्जनः सज्जनतामुपैति बहुप्रकारैरपि सेव्यमानः ।
भूयोऽपि सिक्तः पयसा घृतेन न निम्बवृक्षो मधुरत्वमेति ॥

सन्धि विग्रह
न दुर्जनः सज्जनतां उपैति बहु प्रकारैः अपि सेव्यमानः ।
भूयः अपि सिक्तः पयसा घृतेन न निम्बवृक्षः मधुरत्वं एति ॥


shabdArtha
 दुर्जन  =  wicked person
 सज्जन  =  good man
 उप + ई  =  to go to
 बहु  =  many
 प्रकार  =  way
 सेव्  =  to serve
 भूयः  =  repeatedly
 सिक्त  =  sprayed
 पयस्  =  milk
 घृत  =  ghee
 निम्ब  =  neem
 वृक्ष  =  tree
 मधुरत्व  =  sweetness
bhAvArtha
A wicked person shall never become good even if served in many ways.
A neem tree, even if repeatedly sprayed with milk and ghee shall
never become sweet


छायां अन्यस्य कुर्वन्ति तिष्ठन्ति स्वयं आतपे ।
फलानि अपि पर अर्थाय वृक्षाः सत्पुरुषा इव ॥

शब्दार्थ

 छाया  =  shade
 अन्य  =  others
 कुर्वन्ति  =  do (from kRi)
 तिष्ठनि  =  stand (from sthA)
 स्वयं  = themselves
 आतप  =  heat
 फल  =  fruit
 पर  =  others
 अर्थ  =  benefit
 वृक्ष  =  tree
 सत्  =  good
 पुरुष  =  man

भावार्थ

They make shade for others and stand in the heat  themselves. Even
fruits are for the good of others: Trees are indeed like good men.